Detoks alkoholowy

Detoks alkoholowy Warszawa

Często potocznie używa się nazwy odtrucie alkoholowe, profesjonalnie mówimy detoksykacja alkoholowa, obejmuje procedury medyczne polegające na objawowym leczeniu alkoholowego zespołu abstynencyjnego lub zatrucia alkoholem etylowym.

W trakcie spożywania alkoholu w organizmie dochodzi do wytwarzania szeregu toksyn, alkohol poprzez silne działanie moczopędne prowadzi do nasilonych zaburzeń wodno – elektrolitowych, niedoborów wody, jonów Potasu, Magnezu, Sodu, witamin głównie grupy B. Alkohol zaburza metabolizm, prawie wszystkich narządów, najbardziej narażone są mózg, nerwy obwodowe, wątroba, serce, trzustka, nerki, mięśnie. W dużych stężeniach alkohol działa bezpośrednio jako toksyna.

W wyniku tego u osoby przewlekle pijącej alkohol, lub spożywającej go w dużych ilościach ( każda osoba ma inną tolerancję i zmienia się ona w czasie dla każdego pacjenta), występują objawy przewlekłego zatrucia, po zaprzestaniu picia lub znacznego ograniczenia ilości przyjmowanego alkoholu objawia się alkoholowy zespół abstynencyjny opisany w osobnym artykule. Większość objawów AZA związanych jest z pobudzeniem nerwowego systemu autonomicznego, głównie zwiększonej aktywności nor-adrenergicznej.

Diagnostyka alkoholowych zespołów abstynencyjnych

Przystępując do leczenia pacjenta po ciągu spożywania alkoholu należy zacząć od dokładnej diagnozy, obejmującej ocenę stanu ogólnego, psychicznego, wykonanie chociażby podstawowych badań dodatkowych.

Najczęściej stwierdzane objawy somatyczne AZA to:

drżenie rąk, w nasilonych postaciach AZA ( alkoholowy zespół abstynencyjny) całego ciała, wzmożona potliwość, tachykardia ( przyśpieszona akcja serca), wysokie wartości RR ( ciśnienia tętniczego) czasami ze spadkami ortostatycznymi, zażółcona skóra i/lub białkówki oczu, powiększona, wystająca spod łuku żebrowego, bolesna wątroba, ból w nadbrzuszu lub rzucie trzustki, nudności wymioty, obrzęki podudzi.

Odtrucie alkoholowe to inaczej leczenie objawów odstawiennych

Obserwowane objawy psychiczne to najczęściej:

niepokój, lęk, zaburzenia snu, złe samopoczucie, obniżony nastrój, drażliwość, dysforie ( nagłe niekontrolowane wybuchy), zaburzenia zachowania, czyny agresywne, w skrajnych powikłanych przypadkach ataki drgawek ( padaczki alkoholowej), zaburzenia świadomości, majaczenie alkoholowe, omamy.

Zalecane badania dodatkowe:

Laboratoryjne: morfologia krwi, OB, wskaźniki uszkodzenia i wydolności wątroby: ASPAT, ALAT, GGTP, INR, Wskaźnik protrombinowy, Bilirubina, ocena wydolności nerek: kreatynina, poziom glikemii ( cukru w surowicy), ocena trzustki: amylaza w surowicy, poziomy elektrolitów: jonów Potasu, Magnezu, Sodu.

Badanie EKG

Badania obrazowe: w przypadku uszkodzenia wątroby lub trzustki USG jamy brzucha. Po pierwszym ataku padaczki,w wypadku urazu głowy z utratą przytomności w wywiadzie, lub stwierdzeniu odchyleń w badaniu neurologiczny ( np. nierówność źrenic) badanie Tomografii Komputerowej głowy.

Przed rozpoczęciem leczenia konieczne badanie na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu lub surowicy.

Leczenie alkoholowych zespołów abstynencyjnych

AZA, zwłaszcza powikłany, to poważny stan, niejednokrotnie zagrażający życiu. Ważne więc jest aby leczenie przeprowadzone było przez doświadczony personel medyczny, koniecznie pod opieką lekarza, w odpowiednio przystosowanych pomieszczeniach.

W sali pacjenta powinna być odpowiednia temperatura aby nie dopuścić do wyziębienia lub przegrzania, odpowiednie oświetlenie, zaleca się choćby minimalne oświetlenie nocne, w sali powinno być cicho, dochodzące hałasy np. krzyki wzmagają niepokój, lęk.

  • Oddziaływania farmakologiczne:

  1. wyrównanie niedoborów wodno-elektrolitowych ( płyny infuzyjne, suplementacja Potasu, Sodu, Magnezu)
  2. substytucja witamin, niezbędne jest podanie witaminy B1, aby zaburzony metabolizm glukozy w mózgu nie spowodował dodatkowych powikłań
  3. leczenie wegetatywnych objawów AZA: tachykardii, nadciśnienia
  4. uszkodzenie wątroby lub zapalenie trzustki wymaga stosowania odpowiedniej diety i stosownych farmaceutyków
  5. podawanie leków uspokajających i nasennych: doświadczeni klinicyści stosują leczenie dobrane do danego przypadku, nie schematyczne, ważne aby uwzględnić wiek pacjenta, stopień uszkodzenia wątroby, stan ogólny ( wyniszczenie, polineuropatię),  choroby współistniejące, przedawkowanie leków grozi poważnymi powikłaniami ze śmiercią włącznie

Leczenie jest objawowe więc konieczne jest powtarzanie badania pacjenta i często wymagane jest ponowne wykonanie badań laboratoryjnych celem oceny skuteczności leczenia np. wyrównania zaburzeń elektrolitowych.

Czas leczenia AZA to najczęściej 7 do 10 dni.

  • Motywowanie do podjęcia leczenia choroby alkoholowej

W trakcie detoksykacji, po uzyskaniu poprawy stanu ogólnego i psychicznego konieczne jest oddziaływanie na pacjenta obliczone na zmotywowanie go aby kontynuował leczenie alkoholizmu. Nowoczesne metody będące połączenie psychoterapii uzależnień i leczenia farmakologicznego  są bardzo skuteczne. Niestety duża część osób uzależnionych od alkoholu uważa tzw. „odtrucie” za wystarczające „poświęcenie”. Na leczenie w Oddziałach Terapii Uzależnień i Poradniach ambulatoryjnych decyduje się tylko trzech na stu pacjentów po detoksykacji.

Ile trwa detoks alkoholowy?

Detoksykacja to procedura leczenia objawowego, czas trwania kuracji zależy od kilku czynników: stanu ogólnego pacjenta, chorób współistniejących, nasilenia AZA. W większości niepowikłanych przypadków AZA objawy ustępują do siedmiu dni

Najczęściej popełniane błędy w leczeniu AZA

  1. leczenie przez niepowołane osoby, bez nadzoru lekarza: odnotowaliśmy przypadki leczenia AZA przez ratowników medycznych, pielęgniarki, w skrajnych przypadkach np. w Krakowie podobno istnieje „Klinika” gdzie kroplówki i leki podają byli alkoholicy, którzy wielokrotnie detoksykowani sądzą, że nabyli umiejętności
  2. podawanie leków pacjentom pod wpływem alkoholu, bez badania alkomatem: stosowane nagminnie przez niektórych lekarzy przeprowadzających tzw. detoksy domowe, w sieci można znaleźć opisy przypadków zgonów wywołanych przez takie oddziaływania
  3. leczenie powikłanych AZA np. drgawkami lub majaczeniem w domu pacjenta:  majaczenie alkoholowe to potencjalnie śmiertelna choroba, pacjent bezwzględnie musi być hospitalizowany. Takie leczenie wymaga bazy diagnostycznej, profesjonalnego personelu w odpowiedniej ilości, stałego monitorowania stanu ogólnego i psychicznego pacjenta.
  4. przedawkowanie leków uspokajających i nasennych: w naszej praktyce spotkaliśmy przypadki podawania pacjentom mega dawek leków, często w postaci dożylnej, powodowało to zawsze niebezpieczne powikłania
  5. leczenie AZA w nieprzygotowanych ośrodkach: obecnie w Polsce istnieje ok. 50 nielegalnych „klinik, ośrodków, itd” obliczonych na zysk, stanowią one duże zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentów. Decydując się na leczenie należy sprawdzić dany Ośrodek w Rejestrze Zakładów Opieki Zdrowotnej, wystarczy wpisać nazwe lub adres placówki i sprawdzić czy posiada Oddział detoksykacji alkoholowej. Zarejestrowane tam zakłady spełniają wysokie normy, zatrudniają odpowiednich specjalistów.

W podsumowaniu chciałbym zaznaczyć, że nie każdy alkoholowy zespół abstynencyjny wymaga leczenia. W łagodnych postaciach podawanie leków jest nawet przeciwwskazane, w umiarkowanych zaleca się leczenie ambulatoryjne, natomiast ciężkie przypadki wymagają pobytu w szpitalu. Ocenę nasilenia objawów przeprowadza lekarz, najczęściej psychiatra i zaleca pacjentowi dalsze postępowanie. Dobrym narzędziem do oceny skali nasilenia objawów odstawiennych jest skala CIWA-A.